Isosorbide dinitrate: Thuốc điều trị đau thắt ngực và những lưu ý khi sử dụng

Đau thắt ngực là một cơn đau khó chịu có cảm giác như đang có một áp lực rất lớn đè ép lên vùng ngực, bệnh do động mạch vành cung cấp máu không đủ cho tim, đặc biệt khi gắng sức. Isosorbide dinitrate là thuốc giúp ngăn ngừa, giảm đau nhanh chóng các cơn thắt ngực và giúp giảm nguy cơ bị nhồi máu cơ tim.

• Entecavir: Thuốc điều trị viêm gan B và những lưu ý khi sử dụng
• Thuốc Albis®: Tìm hiểu công dụng, liều lượng dùng và tương tác thuốc
• Fluconazole: Thuốc điều trị nấm candida và những lưu ý khi sử dụng

Tổng hợp thông tin về thuốc Isosorbide dinitrate

 Isosorbide dinitrate là thuốc gì? Dạng thuốc, hàm lượng và cách sử dụng

Theo DSCK1 Nguyễn Hồng Diễm giảng viên Liên thông Cao đẳng Dược TPHCM tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, Isosorbide dinitrate là thuốc thuộc nhóm nitrat có tác dụng ngăn chặn cơn đau thắt ngực ở những người bị bệnh động mạch vành, bằng cách làm giãn mạch máu để giúp máu lưu thông đến tim dễ dàng hơn.

Thuốc Isosorbide dinitrate có tác dụng giãn mạch đối với cả động mạch và tĩnh mạch lớn nên có khả năng giảm hoạt động của tim và giảm sử dụng oxy cơ tim.

Thuốc Isosorbide dinitrate có tác dụng làm giãn mạch toàn thân nên làm giảm lưu lượng tim, giảm lưu lượng tâm thu và giảm sức cản ngoại biên, từ đó làm hạ huyết áp.

Isosorbid dinitrate còn làm giãn cơ trơn đường tiêu hóa, cơ trơn phế quản, cơ trơn đường mật, tiết niệu, sinh dục  và đối kháng với tác dụng co thắt của histamine và acetylcholine. Bên cạnh đó, Isosorbid dinitrate còn có tác dụng chống đông máu (chống ngưng tập tiểu cầu).

Tác dụng làm giãn mạch ngăn chặn cơn đau thắt ngực của Isosorbid dinitrate thông qua cơ chế là khi vào trong cơ thể, Isosorbid dinitrate được chuyển hóa thành gốc oxyd nitric (NO) nhờ enzyme glutathion-S- reductase và cystein; gốc NO kết hợp với nhóm thiol thành nitrosothiol (R- SNO), chất này hoạt hóa enzyme guanylat cyclase để chuyển guanosin triphosphat (GTP) thành guanosin 3’,5’-monophosphat vòng (GMPc). Do đó, sự hoạt hoá gắn kết actin với myosin trong các sợi cơ thành mạch bị chặn bởi GMPc dẫn đến làm giãn mạch.

Thuốc Isosorbid dinitrate không làm giảm đau ngực trực tiếp và cũng không được dùng ngay trước khi hoạt động thể chất như tập thể dục, quan hệ tình dục để ngăn chặn cơn đau thắt ngực.

Dạng thuốc và hàm lượng của Isosorbide dinitrate:

Thuốc Isosorbide dinitrate được sản xuất trên thị trường với dạng thuốc và hàm lượng như:

• Viên nén (nhai, ngậm, uống, tác dụng kéo dài): 5 mg, 10 mg, 20 mg, 40 mg, 60 mg;
• Viên nang tác dụng kéo dài: 20 mg, 40 mg;
• Viên nén đặt dưới lưỡi: 2,5 mg; 5 mg;
• Dung dịch tiêm truyền 25mg/50ml
• Dung dịch khí dung: 1,25 mg.
• Miếng dán: 0,1 mg.

Biệt dược Generic: Sorbidin, Isosorbid, Biresort 20, Biresort 5, Biresort 10, Sun-isoditrat 25mg/50ml, Risordan 10mg/10ml, Nadecin 10mg.

Thuốc Isosorbide dinitrate dùng cho những trường hợp:

Thuốc Isosorbide Dinitrat là thuốc ưu tiên chỉ định trong điều trị các cơn đau thắt ngực, thuốc có tác dụng giãn mạch và cắt cơn đau nhanh chóng, cụ thể:

• Phòng ngừa các cơn đau thắt ngực.
• Điều trị nhồi máu cơ tim.
• Điều trị suy tim sung huyết có tăng sức cản ngoại vi.
• Điều trị tăng huyết áp.

Isosorbide dinitrate thuốc điều trị đau thắt ngực

Hướng dẫn tư vấn cách dùng – Liều dùng của Isosorbide dinitrate:

Cách dùng:

Thuốc Isosorbide dinitrate dạng viên nén, viên nang được dùng bằng đường uống với nước lọc. Hoặc viên nén đặt dưới lưỡi.

Với dạng bào chế dung dịch tiêm truyền thì dùng bằng đường tiêm truyền qua tĩnh mạch, tuyệt đối không được tiêm thuốc trực tiếp. Trong quá trình sử dụng thuốc  Isosorbide dinitrate phải theo dõi chặt chẽ huyết áp và mạch của người bệnh.

Liều dùng khuyến cáo cho người lớn:

• Điều trị cơn đau thắt ngực: Ngậm dưới lưỡi hoặc nhai: Dùng 2,5 – 10mg/lần; 2-3 giờ/lần cho đến khi hết cơn đau; hoặc có thể dùng dạng phun 1,25mg/lần, phun 1-3 lần vào dưới lưỡi (không hít vào), mỗi lần cách nhau 30 giây;
• Phòng ngừa cơn đau thắt ngực: Uống 10-20mg/lần, 3-4 lần/ngày, hoặc có thể dùng thuốc dưới dạng giải phóng chậm 20-40-60mg để giảm số lần uống;
• Điều trị suy tim sung huyết: Ngậm dưới lưỡi hoặc nhau từ 5-10mg, hoặc uống 10-20mg/lần hoặc hơn, dùng 3-4 lần/ngày rồi giảm xuống liều duy trì (có thể dùng viên giải phóng chậm);
• Liều dùng cụ thể tuỳ thuộc vào tình trạng và mức độ diễn tiến của bệnh, người bệnh cần tuân thủ theo liều chỉ định và thời gian điều trị của bác sĩ để đảm bảo an toàn và đạt lợi ích tốt nhất.

Nếu người bệnh quên một liều Isosorbide dinitrate nên uống ngay khi nhớ ra trong ngày đó. Không dùng liều gấp đôi. Nếu gần đến thời điểm uống của liều tiếp theo, chỉ cần dùng liều tiếp theo vào đúng giờ đã lên kế hoạch.

Khi người bệnh dùng quá liều Isosorbide dinitrate thường xảy ra các triệu chứng như hạ huyết áp, đỏ bừng mặt, đau đầu như búa bổ, nhịp tim nhanh, có thể xảy ra methemoglobin huyết.

Xử trí: Nếu người bệnh có bất kỳ biểu hiện bất thường nào do quá liều cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn điều trị triệu chứng và sử dụng các biện pháp thích hợp để loại bỏ phần thuốc chưa được hấp thu ở dạ dày, ruột nếu dùng bằng đường uống. Đồng thời sử dụng biện pháp hữu hiệu để nâng huyết áp lên, người bệnh nên nằm nghĩ ở tư thế nâng cao 2 chân. Và điều trị chứng xanh tím do methemoglobin huyết bằng cách tiêm tĩnh mạch chậm xanh methylen với liều 1 – 2 mg/kg thể trọng.

Những lưu ý sử khi sử dụng thuốc Isosorbide dinitrate, tác dụng phụ và tương tác thuốc

Thuốc Isosorbide dinitrate không sử dụng cho những trường hợp như:

• Quá mẫn với Isosorbide dinitrate hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc hoặc các nitrat hữu cơ khác.
• Huyết áp thấp; Thiếu máu nặng; Trụy tim mạch; Tăng áp lực nội sọ, glocom;
• Nhồi máu cơ tim thất phải; Hẹp van động mạch chủ; Bệnh tắc nghẽn cơ tim;
• Viêm màng ngoài tim co thắt; Không phối hợp với thuốc ức chế 5-phosphodi-esterase (ví dụ: Sildenafil).

Thận trọng khi sử dụng thuốc Isosorbide dinitrate cho các trường hợp sau:

• Khi dùng thuốc, phải tăng liều Isosorbide từ từ để tránh nguy cơ hạ huyết áp thế đứng và đau đầu ở một số người bệnh; nên ngồi hoặc nằm sau khi dùng thuốc.
• Khi đang dùng liều cao, không nên giảm thuốc đột ngột.
• Thận trọng khi sử dụng cho những bệnh nhân đang bị suy giáp, hạ thân nhiệt, suy dinh dưỡng, bệnh gan nặng hoặc bệnh thận.
• Thận trọng khi dùng cho người bệnh thiếu men G6PD. Vì Isosorbide có khả năng xảy ra hiện tượng tan máu kết tủa.
• Người bệnh có các vấn đề di truyền hiếm gặp về không dung nạp galactose, thiếu men Lapp lactase hoặc kém hấp thu glucose-galactose không nên dùng thuốc này.
• Thận trọng khi dùng cho người cao tuổi, vì thuốc Isosorbide dễ gây hạ huyết áp.
• Đối với trẻ em, phụ nữ có thai và đang cho con bú, hiện vẫn chưa xác định về mức độ an toà và hiệu quả của thuốc Isosorbide cho các đối tượng này. Không khuyến cáo dùng Isosorbide dinitrate cho trẻ em, phụ nữ có thai và đang cho con bú.
• Cần thận trọng với những người đang lái tàu xe hoặc vận hành máy móc, vì thuốc Isosorbide dinitrate có thể gây ra chóng mặt, mệt mỏi.

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Isosorbide dinitrate

Thuốc Isosorbide dinitrate gây ra các tác dụng phụ nào?

Thuốc Isosorbide dinitrate có thể gây ra những tác dụng phụ như:

• Thường gặp: Đau đầu, choáng váng, chóng mặt; Hạ huyết áp thế đứng xảy ra khi dùng thuốc cho những người bệnh có huyết áp thấp, người già; Giãn mạch ngoại vi làm da bừng đỏ ở vùng ngực và mặt; Giãn mạch trong mắt gây tăng tiết dịch và tăng nhãn áp; Giãn các mạch trong não làm tăng áp lực nội sọ và đau đầu.
• Ít gặp: Rối loạn tiêu hóa, phát ban, viêm da tróc vảy,
• Hiếm gặp: Buồn nôn; Gây methemoglobin máu khi dùng thuốc liều cao hơn liều điều trị, do thuốc Isosorbide dinitrate oxy hóa Sắt (II) của huyết cầu tố thành Sắt (III) làm cho huyết sắc tố không vận chuyển được oxygen.

Lời khuyên của DSCK1 Nguyễn Hồng Diễm giảng viên khoa Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, trong quá trình sử dụng thuốc Isosorbide dinitrate, người bệnh có bất kỳ biểu hiện bất thường nào nghi ngờ rằng do sử dụng thuốc Isosorbide dinitrate thì cần xin ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ tư vấn để xử trí kịp thời.

Thuốc Isosorbide dinitrate tương tác với các thuốc và thực phẩm cụ thể sau:

• Thuốc chống tiết nước bọt Disopyramid phosphate: Khi dùng chung với Isosorbide dinitrate, Tác dụng chống tiết nước bọt của Disopyramid sẽ cản trở sự hòa tan của viên ngậm Isosorbide dinitrate.
• Các thuốc nhóm ức chế 5-phosphodiesterase như sildenafil: Khi dùng chung với Isosorbide dinitrate, gây tụt huyết áp nghiêm trọng, dẫn đến tử vong. Do chúng xảy ra cộng hợp tác dụng giãn mạch.
• Các thuốc chẹn kênh canxi, thuốc chống tăng huyết áp khác, phenothiazin và thuốc chống trầm cảm ba vòng: Gây hạ huyết áp thế đứng khi sử dụng kết hợp chung với Isosorbide dinitrate.
• Phenelzine, Tranylcypromin, Furazolidone, Linezolid: Các thuốc này có thể làm tăng tác dụng hạ huyết áp thế đứng của Isosorbide dinitrate.
• Nicorandil, Aripiprazole lauroxil, Aripiprazole:  Các thuốc này có thể làm tăng tác dụng hạ huyết áp của Isosorbide dinitrate.
• Risperidone: Isosorbide dinitrate có thể làm tăng tác dụng hạ huyết áp của Risperidone.
• Levodopa: Nguy cơ hoặc mức độ nghiêm trọng của hạ huyết áp và hạ huyết áp thế đứng có thể tăng lên khi Isosorbide dinitrate được kết hợp với Levodopa.
• Duloxetine: Nguy cơ hoặc mức độ nghiêm trọng của hạ huyết áp thế đứng và ngất có thể tăng lên khi Isosorbide dinitrate được kết hợp với Duloxetine.
• Rượu bia sẽ làm tăng tác dụng giãn mạch và gây hạ huyết áp tư thế đứng nghiêm trọng khi dùng chung với thuốc Isosorbide dinitrate.

Tương tác thuốc với thuốc hay thuốc với thực phẩm hay đồ uống như rượu bia có thể làm thay đổi tác dụng điều trị của thuốc hoặc làm gia tăng tác dụng phụ nghiêm trọng hơn. Vì vậy, người bệnh nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc cần thông báo cho bác sĩ kê đơn biết những loại thuốc đang dùng kể cả thuốc có nguồn gốc thảo dược hay thực phẩm, đồ uống có nguy cơ để giúp bác sĩ xem xét kê đơn phù hợp, an toàn và đạt hiệu quả trong điều trị.

Tóm lại, Isosorbide dinitrate là thuốc được chỉ định điều trị hiệu quả cho các cơn đau thắt ngực. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn khi sử dụng thuốc Isosorbide dinitrate, người bệnh cần có tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ tư vấn để đạt hiệu quả tốt nhất và không nên tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc.

Cách bảo quản thuốc Isosorbide dinitrate:

Isosorbide dinitrate được bảo quản thuốc theo hướng dẫn khuyến cáo của nhà sản xuất. Nhiệt độ thích hợp là ở nhiệt độ phòng dưới 30°C, khô thoáng, tránh tiếp xúc trực tiếp ánh sáng mặt trời để đảm bảo giữ chất lượng thuốc.

Tài liệu tham khảo:

1. Drugs.com: https://www.drugs.com/mtm/isosorbide-dinitrate.html
2. org.uk: https://www.medicines.org.uk/emc/product/9210/smpc

Nguồn: nhathuoconline247.com Tổng hợp bài DSCK1. NGUYỄN HỒNG DIỄM